JANIcK ZUIDEMA

Ik ben Janick, als ontwerper ligt mijn focus op textiele consumentenproducten en hoe hiermee verantwoord kan worden omgegaan. Tijdens dit project wil ik me ontwikkelen in het toepassen en communiceren van onderzoeksresultaten naar een leesbaar eindproduct.

Aan het begin van het project is gestart met het uit elkaar halen van een bestaande sneaker om meer inzicht te krijgen in de opbouw hiervan. Dit is gepresenteerd in een exploded vieuw.

De verschillende onderdelen en toegepaste materialen zijn vastgelegd in een BOM-lijst die is gebruikt voor het uitvoeren van een LCA om de huidige milieu impact vast te stellen zodat deze later kan worden vergeleken met het nieuwe ontwerp.

Het LCA rapport en de aanvullende informatie is hieronder te downloaden.

Schoen analyse

Deskresearch

Verschillende thema's zijn onderzocht en vertaald naar moodboards, deze dienen voornamelijk als inspiratie voor het verder te verlopen proces. Er is gekeken naar thema's als zelfexpressie en modulariteit, twee termen die vaak worden genoemd als het gaat over duurzaamheid binnen de mode-industrie.

Daarnaast is er gekeken naar recente ontwikkelingen in de markt van duurzame materialen, van bio-leer, tot composteerbare composiet-textiel en zeflvormende structuren.

Aanvullend is er gekeken naar bestaande voorbeelden die esthetisch wat meer afstaan van de huidige mark, om het beeld wat breder te kunnen schetsen.

Meer informatie is te downloaden met de onderstaande knop.

Experimenten

Op verzoek van de opdrachtgever is geëxperimenteerd met Next-Gen materialen. Hiervoor is een recept gevonden van een bio-leer op basis van koffiedik, op het moment word het materiaal nog niet op grote schaal geproduceerd, wel is dit iets wat we komende jaren kunnen verwachten steeds meer te zien net als bij andere fruit- en bio-leer opties.

Het materiaal bestaat uit koffiedik, calciumalginaat, olijfolie, glycerine, water en wordt afgewerkt met claciuchloride. Wanneer het materiaal is gevormd heeft het 2-3 weken droogtijd bij kamerterpratuur.

Het materiaal heeft op het eerste oog veel gemeen met leer qua flexibiliteit en hoe het beweegt. Wel heeft het meer rek dan klassiek leer. Ook in treksterkte kan het minder hebben dan klassiek leer dit is te wijten aan de ontbrekende vezelstructuur. Het zal dus minder geschikt zijn voor constructionele elementen en eerder kunnen worden ingezet voor esthetische details met de diepe bruine kleur van koffie.

Ideation

Als groep is gestart met een brainstormsessie voor de ideation fase, hierna is een ideeënmatrix opgesteld waarmee 15 ideeschetsen zijn uitgevoerd. Hierin zijn verschillende thema's, verbindingen en ontwerprichtingen opgenomen.

Aan de hand van feedback van de opdrachtgever zijn 3 ideeën geselecteerd als input voor de conceptfase, deze zijn opnieuw uit geschetst met meer oog voor de uitvoering van het ontwerp en de mogelijke materialen.

Voor elk van de drie eerste conceptschetsen is een mock-up gemaakt om meer gevoel te krijgen voor de vorm van de ontwerpen.

Samen met onepagers zijn deze gebruikt als input voor het keuzeproces met de groep, hieruit is gekomen dat "Hold it Together" met focus op reparatie verder doorontwikkeld zal worden in de conceptfase.

Concepten

Nu er een ontwerp is gekozen zijn met behulp van een morfologisch overzicht nog een aantal concepttekeningen opgesteld. Voor deze concepttekeningen lag de focus op een aantal aspecten uit het gekozen ontwerp, overlap voor de vormgeving, het zichtbaar maken van de zoolverbinding en reparatiegemak als ontwerpstrategie.

In het morfologisch overzicht is gekeken naar de opbouw van de upper, de verbinding en opbouw van de zool en de sluiting-interface van de schoen. Verschillende uitwerkingen zin gecombineerd en toegepast om het ontwerp.

Hold it Tight is een sneaker met een upper uit 3 materialen, een linnen of hennep canvas met wolvulling en en voering van linnen geven de upper structuur en comfort. De zool word gemaakt van een stuk hout en doormiddel van schroeven wordt deze aan de upper verbonden.

Voor de sluiting verbind het overlappende deel van de upper met een gesp aan de buitenzijde van de hak van de sneaker, hiermee kan worden aangepast hoe strak deze om de voet zit.

Bij dit ontwerp is reparatie op een aantal manieren uit te voeren, de schroefverbinding ,maakt de zool en upper eenvoudig uit elkaar te halen, hierdoor is het mogelijk de houten zool te herstellen of vervangen. Voor schade aan de upper geld dat dit een open upper is die dus niet is verbonden aan een tussenzool, dit geeft dat deze zonder demontage bewekbaak blijft op de meeste textielbewerkingsmachines voor het uitvoeren van reparaties.

Tie it UP is een sneaker waarbij een zool van een leer-achtig materiaal om de upper heen gestrikt wordt. Bij dit ontwerp wordt wel gebruik gemaakt van een tussenzool. Door deze naar buiten te stikken aan de upper ontstaat de een rand die de outsole voldoende houvast moet geven om te blijven zitten.

Opnieuw is de sluiting gerealiseerd met het overlappende deel van de upper, bij dit ontwerp worden haken en ogen toegepast om de verstelbaarheid mogelijk te maken.

De zool is bij dit ontwerp goed te herstellen/vervangen doordat deze enkel met een koord vastzit. De upper is nog steeds goed te herstellen qua materiaal, wel zorgt de tussenzool er voor dat dit minder makkelijk is dan een ontwerp zonder.

Solid Move is een sneaker met een flexibele houten zool, bij dit ontwep wordt de zool uit losse elementen omgebouwd waardoor deze mee kan bewegen met de voet.

De zool zal bij de hak massief blijven waarna deze in losse elementen zal overgaan, deze zullen verbonden worden met een tussenzool verbonden aan de outsole, hierdoor blijft de upper open en dus gemakkelijker te repareren. De tussenzool zal worden gemaakt van een sterk textiel (canvas, heavy twill, (+220 g/m2)) met nieten of stoffeerspijkers word deze aan de houten outsole bevestigd.

De verbinding van de upper en outsole wordt met stoffeerspijkers gedaan, deze zijn geschikt voor een sterke verbinding, en voor het behoud van de upper, door een extra scherpe punt duwen deze de textielvezels opzij en houden dus de draden in tact waardoor uitscheuren en rafelen voorkomen wordt .

keuzes

Om een keuze te maken uit de 3 concepten is voornamelijk gelet op realisatie, comfort en en bruikbare materialen.

Wat voor "Tie it Up" het voornaamste probleem is is het materiaal voor de outsole. Als groep hebben we besloten geen leer toe te passen, dit met name om het verwerkingsproces van huiden naar leer wat veel schadelijke restromen creëert die ook in het milieu terechtkomen.

De testen die zijn gedaan met bioleer/fruitleer hebben interessante materialen voortgebracht, het probleem is dat deze de nodige materiaaleigenschappen niet halen (met name slijtvastheid), daarnaast is een groot probleem dat de een deel van de ingrediënten die het biomateriaal bind extreem hydrofiel zijn. Hiernaast op de foto is te zien hoe het koffieleer uit eerder experimenten op water reageert, na slechts 5 minuten begint het Calciumalginaat opnieuw met het water te binden en het materiaal wordt zacht en valt uit elkaar. dit zou met coatings kunnen worden vertraagd, echter voor de zool zouden deze ook snel wegslijten.

Voor de keuze tussen "Hold it tight" en "Solid Move" heeft comfort de grootste rol gespeeld, de volledig houten zool zou te regide zijn voor een sneaker, de outsole van solid move zou hiervoor de betere optie zijn. De materiaalopbouw van hat canvas met de wollen tussenlaag en voering van Hold it Tight komt meest in de buurt bij het materiaal wat we van hedendaagse sneakers kennen.

Solid Move bied de meeste kansen om tot een duurzame sneaker te komen die een voorbeeldfunctie heeft. De volledig natuurlijke upper met de zool die je nog niet op de markt ziet, bied een oplossing die de aandacht pakt en zichtbaar duurzam is.

Patroonontwikkeling

Voor het ontwikkelen van het patroon zijn modelvoeten gebruikt in maat 36. Door intapen zijn maten genomen en deze zijn vastgelegd in een grondpatroon.

Met het grondpatroon is er verder gewerkt aan de vorm en is er een eerste mock-up gemaakt. hierin wed duidelijk hoe de verschillende patroondelen met elkaar in verhouding staan en hoe deze om de voetvorm vallen.

Na de eerste mock-up zijn de patronen doorontwikkleld met de nodige naadtoeslagen en bewerkingen, hiermee zijn opnieuw mock-ups gemaakt en uiteindelijk zijn de laatste aanpassingen gedaan en is het van het grondpatroon en knippatroon opgesteld.

Dit knippatroon zal worden gedigitaliseerd om met plotten het materiaalgebruik in kaart te brengen en zal geschikt zijn als communicatiemiddel met mogelijke producenten.

Patroonontwikkeling van links naar rechts.

Prototype

Om te toetsen of het 3-laagse upper-materiaal en de bewegende zool de werken en om te kijken wat verder uitgewerkt moet worden en waar nog mogelijkheden zitten voor verbeteringen is een prototype gemaakt. Hiervoor zijn materialen toegepaste met soortgelijke eigenschappen.

Het prototype is gemaakt met patroon v2 een paar laatste aanpassingen (met name naadtoelagen aanpassen) in v3 waren deze proplemen opgelost. verder word het boveste materiaal iet ruimer genomen, dit zodat de voering op de randen niet aan de buitenzijde zichtbaar zal zijn en om de aansluiting met de outsole netjes uit te kunnen voeren.

Voor de zool worden nog naar een aantal opties gekeken om de beweging te realiseren. dit zal verder worden toegelicht onder het kopje materialisatie.